zweedse peuter groeit genderloos op

[Jip]

Ik kwam het volgende artikel tegen en wilde er graag met jullie over discussiëren. Is het een goed idee om een kind genderloos op te voeden en hoe ver kun je daarmee gaan?

Zweedse peuter groeit genderloos op

Een echtpaar in Zweden heeft besloten hun kind, inmiddels twee en een half jaar oud, zo gendervrij mogelijk te laten opgroeien. Daarom weigeren zij de buitenwereld informatie te verstrekken over de biologische sekse van hun kind. Hun motivatie wortelt in de feministische notie dat gender een sociale constructie is. Over de gevolgen van deze keuze voor het kind worden buitenstaanders het niet gemakkelijk eens.

Pop, zoals het kind in de kranten wordt genoemd, zal niet in het roze of in het blauw opgroeien. Pop's garderobe omvat alles van jurkjes tot stoere broeken en ook zijn/haar haardracht wisselt regelmatig. De ouders willen op die manier de buitenwereld ontdoen van de gebruikelijke vooringenomenheid ten opzichte van Pop's gedrag en hopen dat hun spruit zich daardoor vrijer zal kunnen ontwikkelen.

Zij baseren hun verwachtingen op feministisch gedachtengoed: gender is een sociale constructie. "Wij willen dat Pop zo vrij mogelijk opgroeit en niet van meet af aan in een voorgevormd gender wordt geperst. Het is wreed om een kind op de wereld te zetten met een roze of blauw stempel op het voorhoofd."

Deskundigen reageren van sceptisch tot lichtelijk positief, al naar gelang hun achtergrond en expertise. In hun pogingen om in te schatten wat deze opvoeding met het kind zal doen verwijzen enkelen van hen naar John Money en het tragisch verlopen 'experiment' met David Reimer. Publieksreacties op het bericht zoals het in de Zweedse internetkrant The Local verscheen zijn overwegend gekleurd door morele verontwaardiging.

Bron: The Local - Sweden's News in English

[Jip]

Ik zal ook zelf mijn visie hierop geven. Allereerst vind ik het een goed initiatief van de ouders van dit kindje. De enige reden waarom het niet goed zou zijn, is omdat de maatschappij het niet accepteert. Die zullen er op blijven hameren: is het nu een jongetje of een meisje??? En dat doet er kennelijk al toe nog voordat je er überhaupt zélf iets over te melden hebt. En of je een jongetje of een meisje bent zit hem dan kennelijk alleen in de fysieke geslachtskenmerken.
Het gaat er niet om dat een kind *misschien* volgens de 'verkeerde' rol wordt opgevoed, maar dat het sowieso volgens een rol wordt opgevoed. Omdat je móet passen binnen de tweedeling jongen-meisje wordt een heel jong kind zich er al van bewust dat die tweedeling er bestaat in deze maatschappij. Maar bestaat die wel echt?
Kleuters hebben al zicht op wat 'jongensachtig' en wat 'meisjesachtig' is. Zij baseren dat meestal (nog) niet op de geslachtsdelen maar er komt veel meer bij kijken. Het zit hem ook in de haardracht, de kleren, het speelgoed dat een kind krijgt en een kind is dan niet meer gewoon een 'kind' maar bij voorbaat al een vrouwtje-in-wording of een mannetje-in-wording. Onze visie op wat mannelijkheid en vrouwelijkheid is ligt al vanaf of misschien zelfs vóór de geboorte vast.

Ik begrijp dat er kritische kanttekeningen bij geplaatst worden dat het kind genderloos wordt opgevoed maar dat ligt m.i. aan de maatschappij en niet aan het feit dat er 'iets mis' is met genderloze opvoeding.

[Mannetje]

Ik was het stukje laatst ook ergens tegengekomen.

In eerste instantie heb ik er niet zoveel problemen mee.
Hopelijk blijft het belang van het kind maar op nummer 1 staan.
Dus zodra het kind vragen gaat stellen, moeten de ouders wel eerlijk zijn.
En als het kind aangeeft bepaalde kleding niet meer willen te dragen, hier wel aan toegeven.
Hoe gaan ze het doen met gymles en zwemles?
Grote kans dat het kind het pispaaltje wordt in de klas. Want het zal soms "anders" zijn dan de rest.
Ik denk dat zo'n manier van opvoeden misschien maar kort kan worden volgehouden, want het kind zal zelf snel al gaan aangeven wat hij/zij wel of niet prettig vindt.

Het valt mij altijd erg op dat jongetjes helemaal gek zijn van vrachtwagens en auto's.
Meeste meisjes kijken er echt niet naar om.
En meisjes altijd met poppen en kinderwagens in de weer zijn.
Terwijl dit echt niet altijd door de ouders wordt aangedragen.
Dus zoals Jip ook al zegt is dit dus misschien al voor de geboorte vastgelegd.

Voor de geïnteresseerden hier de link naar  het verhaal over John Money en David Reimer:
http://www.aisnederland.nl/nieuws/2004/05/david-reimer-38-overleden
(en misschien vinden jullie de rest van deze site ook wel interessant!)

[Jovi_Hobbes]

Ik heb hier toch wel wat vraagtekens bij. Jip heeft gelijk als ze zegt dat het juist de maatschappij is die deze manier van opvoeden veroordeelt, maar helaas kun je de maatschappij niet uitvlakken. Ik ben er helemaal voor om kinderen niet rolvast op te voeden, maar ik vraag me af of dit extreme voorbeeld echt wel in het belang van het kind is. Als dit doorgaat valt het kind straks buiten de maatschappij en dan mag de theorie nog zo goed bedoeld zijn, de praktijk is dat het kind daar problemen mee gaat krijgen.
De ouders zouden in mijn ogen een beter voorbeeld geven als ze de sekse van het kind juist wel erkennen en het kind vervolgens leren dat hij/zij moet zijn wie hij/zij is.

Als ouder heb je de rol om je kind voor te bereiden op het leven in de maatschappij en ik denk dat dat niet werkt als je thuis een paradijsje creëert wat in de buitenwereld gewoon niet bestaat.

[Jip]

Ik ben het ermee eens dat je een kind niet als een 'buitenbeentje' buiten de maatschappij om moet opvoeden, maar als niemand algemeen aanvaarde maatschappelijke patronen doorbreekt dan blíjven we leven in een maatschappij die in heel vaste stereotiepen over mannelijkheid en vrouwelijkheid denkt en het is de vraag of dat wenselijk is. Waarom willen we van iemand weten of het een man of een vrouw is? Of iemand een jongen of een meisje is? Zelfs als het gaat om een kind van 2½ jaar oud? Mensen willen het per se weten. En waarom?
Volgens mij gewoon puur om de reden dat er bepaalde 'verwachtingen' bij het geslacht van het kind horen. De kleren die het aankrijgt, het kapsel, het speelgoed. En als het daar nog steeds niet allemaal aan te zien is dan wil men het toch even navragen aan de ouders. Waarom eigenlijk? Gaan we ervan uit dat jongetjes misschien toch net ietsje stoerder zijn en meisjes net ietsje zachter? En als het gedrag van het kind meer overeenkomt met het gedrag van 'de andere sekse' gaat men dan spreken van 'meisjesachtige jongens' en 'jongensachtige meisjes'? Dat betekent dus dat we bepaald gedrag in deze maatschappij mannelijk/jongensachtig vinden en ander gedrag vrouwelijk/meisjesachtig. En iedereen neemt min of meer dezelfde gedachtegangen hierin van elkaar over en dat idee hebben peuters en kleuters ook en wordt alleen maar gevoed wanneer ze met de paplepel ingegoten krijgen wat jongens en jongensdingen en wat meisjes en meisjesdingen zijn.

Wanneer gaat geslacht er nu eigenlijk écht toe doen? Volgens de normen van de samenleving doet het er al toe vanaf het moment dat je geboren bent (of daarvoor) maar feitelijk gezien doet het er pas toe op het moment dat je seksueel actief gaat worden - of misschien zelfs pas vanaf het moment dat je je wil voortplanten. De eerste 12 jaar van iemands leven zou het er eigenlijk sowieso niet moeten doen - ervan uitgaande dat kinderen tot die leeftijd nog niet echt interesse hebben in (geslachtelijke) seksualiteit, misschien zelfs wel de eerste 15 of 18 jaar van hun leven niet. Maar wanneer een kind nog niet eens geboren is willen de ouders vaak al weten of het een jongen of meisje is. Waarom? Om de kamer roze of blauw te verven? Om te besluiten wel of geen jurkjes te kopen? Nee, ik denk dat ik de beslissing van deze ouders steeds meer begin te respecteren.

[Mannetje]

@ Jip: waarom zou je de maatschappij willen veranderen? Hoe ziet jouw ideale maatschappij eruit?

[Jip]

Pfoe - moeilijk om dat zo één twee drie te zeggen. Ik vind in elk geval dat de maatschappij veranderd moet worden in de zin dat het verwachtigspatroon wat mannen en vrouwen betreft doorbroken moet worden. Er wordt van bepaalde dingen bij voorbaat al gedacht of gevonden dat ze mannelijk dan wel vrouwelijk zijn en dat wat mannelijk hoort bij een man (en jongens zijn man in wording) en vrouwelijk hoort bij een vrouw (en een meisje is vrouw in wording) terwijl het kind zelf daar de eerste paar jaar van zijn of haar leven nog helemaal niets over te zeggen heeft maar wel al met een bepaald beeld opgroeit van wat 'passend' is bij elk geslacht. Er zúllen misschien ook wel dingen mannelijk of vrouwelijk zijn, maar dat is voornamelijk al bepaald door de omgeving en (voor)oordelen waar we zelf van kind af aan mee zijn grootgebracht. Ik wil naar een samenleving die vrij is van druk en vrij van vooroordelen.

[Jovi_Hobbes]

Dat zou inderdaad een heel mooie samenleving zijn.

Ik zou het zelf niet erg vinden als iedereen genderloos geboren zou worden. Al moeten we dan toch echt die boerenkool uit een ander onderwerp aan de slag zetten om de babytjes te produceren...

[Sismo]

Wat betreft het Zweedse kindje....ik geloof niet dat het de ouders lukt om hem compleet genderloos op te voeden, het kind krijgt toch te maken met andere mensen om hem/haar heen, familie, schooljuffen. Die voeden toch mede op?
En ik vraag me af hoe de ouders dan de Zweedse cultuur zien? Je maakt of je nu wilt of niet toch deel uit van een bepaalde cultuur.
Mijn neefje speelde toen hij 2 was met een poppewagen (en fanatiek!), maar inmiddels vindt hij stoere dingen toch interessanter. Is dat dan door druk van buitenaf of omdat hij het echt leuker vindt? Ik denk niet dat je het ooit los kunt zien...

[Jip]

Tuurlijk zal het kind ook te maken krijgen met een omgeving en met school die het kind misschien wél volgens bepaalde genderrollen opvoeden. Maar het frappante is dat het kind nu pas 2 jaar is en er kennelijk al commotie is over het feit dat de ouders het kind op dít moment genderloos opvoeden. De meeste kinderen komen al met een behoorlijke dosis 'gegendered' materiaal de kleuterschool binnen en vanaf dat moment wordt dat materiaal alleen maar verder gevoed. Jongens en meisjes hebben ander haar, andere kleren, vaak ook al ander speelgoed (al komt daar wel verandering in) en jongens zullen spoedig begrijpen dat ze later mannen worden en meisjes dat ze vrouwen worden. Om bepaalde rolpatronen écht te willen doorbreken zullen ook mannen- en vrouwen minder sterk in hun genderrollen moeten blijven zitten...

Ik moet denken aan het volgende gedichtje van Miep Diekman:

Als ik groot ben lieve beer,
word ik ook een baard-meneer
of misschien word ik een dame
maar we blijven altijd samen
en we blijven net als zij
lief maar dom he, ik en jij

[Sismo]

lief gedichtje!

[Jip]

Ja, vond ik ook.
En ik moest ook denken aan de volgende tekst/lied van Joke Smit:

Er is een land waar vrouwen willen wonen.

Waar vrouw zijn niet betekent; 2de rangs en bang en klein.

Waar vrouwen niet om mannen concurreren

Maar zusters en gelieven kunnen zijn

Waar rimpels niet de eenzaamheid voorspellen

Maar paspoort zijn naar wijsheid, 's werelds raadsvrouw zijn

Waar jonge vrouwen een leven voorbereiden

Waarin ze 40,60,80 zullen zijn.



Er is een land waar vrouwen willen wonen.

Waar onrecht niet als natuurgegeven wordt beschouwd

Waar dienstbaarheid niet toevalt aan één sexe

En niet vanzelf de man de leiding houdt

Waar moeder niet hetzelfde is als huisvrouw

Waar steeds opnieuw wordt nagegaan wie zwak zijn en wie sterk

Waar allen zorgen voor wie hulp behoeven

En 't brood verdienen met maar 5 uur werk




Er is een land waar mannen willen wonen

Waar jongens van de plicht tot flink en stoer doen zijn bevrijd

Waar niemand wint ten koste van een ander

En man zijn ook betekent zorgzaamheid

Waar angst en rouw niet weggemoffeld worden

Waar mannen zonder baan niet denken dat ze minder zijn

Waar vrouw en man elkaar niet hoeven haten

Maar eindelijk bondgenoten kunnen zijn.



Er is een land waar mensen willen wonen

Waar jong zijn niet betekent dat je steeds wordt genegeerd

Waar zwakken met respect benaderd worden

En vreemdelingen niet meer gekleineerd

Waarin geweld door niemand meer geduld wordt

Waar allen kunnen troosten als een mens ten onder gaat.

Dat is het land waar mensen willen wonen

Het land waar de saamhorigheid bestaat!!

[Ereinion]

Volgens de Jehova-getuige die ik zaterdag aan de deur had is dat de wereld nadat God heeft ingegrepen en een nieuwe wereld heeft gemaakt.

Mooie teksten, Jip. Over de opvoeding van het kindje heb ik niet zo'n mening.

[traveller]

kinderen hebben toch ook een eigen voorkeur hoor, zelfs door al de rollenpatronen heen.

ik mocht van mijn ouders altijd kiezen, maar heb nooit met poppen gespeeld. Mij vond je eerder bij de lego en het knutselgerief. In de zomer op het speelplein ging ik ook eerder kampen bouwen dan moedertje en vadertje spelen.
In mijn fotoalbum is er trouwens een behoorlijk grappige pagina. Op de ene foto sta ik met een schattig bloemenjurkje en fijne schoentjes tussen de bloempjes id tuin, op het fotootje daarnaast zie je mij in een short, T-shirt, sandalen en een schop, ook tussen de bloempjes. Mocht je niet weten dat ik het ben, zou je denken dat het mijn broertje is.

Maar om als ouder dan zo extreem te gaan id opvoeding, dat is volgens mij ietsje te ver. Zeg gewoon of het een meisje of jongen is - ze zullen het toch snel weten wanneer ie naar school gaat - maar laat het kind zelf zijn keuzes maken.

[pinky]

Mee eens!